La Chaussée de Gand en piétonnier - De Gentse Steenweg autovrij

Dat vorig jaar in ons land 54.011 mensen gewond raakten in het verkeer en 615 ter plaatse stierven - in de eerste helft van 2015 waren dat er respectievelijk 19.779 en 294 – is vanzelfsprekend zonder meer dramatisch. Ook de luchtpollutie afkomstig van transport leidt echter tot zware gezondheidsproblemen. Algemeen wordt aangenomen dat alleen al de aanwezigheid van fijn stof in de lucht de Belg gemiddeld één gezond levensjaar kost en aanleiding geeft tot circa 13.000 vroegtijdige sterfgevallen. Dat bestuurders in een enquête van het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV) het verkeer een veiligheidsscore van slechts 4,6 geven op een schaal van 0 – zeer onveilig – tot 9 – zeer veilig - duidt erop dat velen ook het besturen van een auto als stresserend ervaren.

De enige remedie om het aantal ongevallen echt te doen dalen en de andere problemen te verhelpen is dat we met zijn allen de auto gaan bestempelen als een schadelijk product, dat we bijgevolg veel en veel minder auto gaan rijden en deze vierwieler nog enkel inzetten voor verplaatsingen waarvoor echt geen alternatief voorhanden is. Een probleem is de ‘bourgondische’ laksheid van de Belgische bestuurder. Uit enquêtes van het BIVV blijkt bijvoorbeeld dat slechts een kleine meerderheid (56 procent) snelheidsovertredingen sociaal onaanvaardbaar vindt. Het actuele autoverkeer is derhalve vergelijkbaar is met een jungle waar je van het ene moment op het andere kan geconfronteerd worden met dodelijk geweld. Meer algemeen stelt het massaal gebruik van de auto een dusdanig zwaar probleem voor de samenleving dat dit - net als wat met het roken van sigaretten gebeurd is de afgelopen twee decennia - benoemd moet worden als schadelijk en uit druk bevolkte woonwijken geweerd dient te worden. Waarom geen stickers op auto’s met vergelijkbare waarschuwende teksten als op sigarettenpakjes?

Autoverkeer beperken veronderstelt vooreerst dat er alternatieven zijn om zich te verplaatsen. Het autoverkeer beperken veronderstelt echter ook dat bestuurders leren afkicken van hun autoverslaving, die hen de verbeeldingskracht ontnam over hoe men zich op een andere manier kan verplaatsen. Zeker als men zijn woon- en werkplaats in de buurt van een openbaar vervoersknooppunt kiest en zijn verplaatsingen goed voorbereidt biedt de combinatie fiets, openbaar vervoer, desnoods aangevuld met deelauto, taxi, hotelovernachting… een goed en goedkoop alternatief voor de eigen auto. Zo blijkt bijvoorbeeld uit een recent onderzoek van het Vlaams Instituut voor Mobiliteit dat de elektrische fiets zeer geschikt is voor woon-werkverplaatsingen tot 20 km. Het private aanbod aan autodeelinitiatieven neemt in al zijn vormen sterk uitbreiding, maar met 25.000 autodelers slaat dit fenomeen in ons land tot dusver nog niet echt aan. Misschien kan de goegemeente eens haar oor te luister leggen bij de circa 17 procent Belgische gezinnen die zonder eigen auto door het leven gaan. Het wordt overigens tijd dat de overheid deze groep niet-autobezitters op de een of andere manier beloont omdat ze niet of nauwelijks bijdraagt tot de auto-ellende en op die manier compenseert voor het feit dat ze er alle nefaste gevolgen van ondervinden. Er kan hierbij gedacht worden aan een fiscale bonus, maar ook aan een gratis of goedkoop netabonnement op het gehele openbaar vervoer in ons land. Dergelijke financiële gunsten kunnen bovendien de autoverslaafden op andere ideeën brengen.

(geciteerd uit de open brief van Luc Vanheerentals aan federaal minister van mobiliteit Jaqueline Galant)